Εισαγωγή Γεωστρατηγική Αξία της Ελλάδος (Γεωοικονομία)

Στο προηγούμενο μου άρθρο (Εισαγωγή Γεωστρατηγικής Αξίας της Ελλάδος ) είχα αναθερθεί στα δύο σημεία που ενισχύουν την γεωστρατηγική αξία της Ελλάδος στο παγκόσμιο στερέωμα.. το γεωπολιτικό και το γεωοικονομικό στοιχείο. Τα δύο στυλώματα που αναλόγως του μεγέθους και της ισχύος τους μπορούν να αναδείξουν μια αυτοκρατορία ή να αποδυναμώσουν μια χώρα όπως είναι η Ελλάδα.

Αναφερόμενος λοιπόν στο γεωοικονομικό στοιχείο της χώρας , ίσως θα ήταν καλό να διαιρεθεί σε υποκατηγορίες η εικόνα έτσι ώστε να είναι πιο εύκολη και κατανοητή η ανάλυση του. Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν , θα ξεκινήσω με τον μετεωρολογικό παράγοντα όπως και τον επηρρεασμό αυτού σε διάφορος τομείς πρώτης παραγωγής.

Γεωοικονομικά στοιχεία.

Ένα απο τα μεγάλα πλεονεκτήματα που έχει ο Ελλαδικός χώρος είναι οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν κατά όλη την διάρκεια του χρόνου με ηπιότητα σε σύγκριση με άλλα εδάφη και χώρες. Αυτό εξυπηρετεί αφάνταστα την γεωργική παραγωγή αλλά και άλλες δραστηριότητες όπως ιχθυοκαλλιέργειες, ηλιακή ενέργεια, αιολική ενέργεια κτλ.

Καιρός και γεωλογικά στοιχεία.

Μια χώρα που μπορεί να έχει ώς σύμμαχο τις γεωολογικές και μετεωρολογικές συνθήκες είναι ικανή να προχωρήσει σε μια συντονισμένη κίνηση σχεδιασμού αύξησης παραγωγής, οδηγώντας όλη την χώρα σε μια αυτονομία που θα ενισχύσει την γεωοικονομική της δύναμη.

Η δημιουργία μιας αυξητικής δυναμικής σε παραγωγή πρώτων αγαθών αλλά και ενέργειας είναι το πρώτο βήμα που μπορέι να εδραιώσει μια ισχυρή οικονομική και βιομηχανική κατάσταση που θα έρθουν ώς επόμενο στάδιο.Διότι η επεξεργασία, παρασκευή και διανομή των παραπάνω, είναι κάτι που θα δημιουργήσει μια αλυσίδα ζήτησης απο την αγορά για ταχύτερη διανομή αλλά και μια ανάγκη για τοπική αξιοποίηση των παραπάνω στον μέγιστο βαθμό.

Στην Ελλάδα λοιπόν , όπου τόσο το γεωλογικό όσο και οι καιρικές συνθήκες είναι εκείνα τα στοιχεία που μπορούν να ενισχύσουν στο μέγιστο την απόδοση της παραγωγής, έχουμε παραμείνει σε αναξιοποίητο σχεδόν επίπεδο όλων αυτών των πόρων.

Στοιχεία ΕυρωπαΙκής Ένωσης για Αγροτικές γαίες. (2005-2007)

Δεν υπάρχουν ούτε μεγάλες αξιοποιήσεις σε υδάτινους πόρους,όπου η Ελλάδα διαθέτει το μέγιστο απόθεμα , ποιοτικά, πόσιμου νερού. Δεν υπάρχει παρά ελάχιστη αξιοποίηση σε επίπεδο ενέργειας και παραγωγής της , μέσω των «πράσινων» τρόπων όπως αιολικές γεννήτριες και ηλιακούς συλλέκτες. Δεν υπάρχει κανένας σχεδιασμός για αγροτικό πλαίσιο παραγωγής που να ενδυναμώνει την αυτονομία της χώρας σε πρώτης ανάγκης τρόφιμα και όποια παραγωγή υπάρχει είναι απόλυτα εξαρτημένη απο επιδοτήσεις αποδίδοντας παρά ελάχιστα οφέλη ,εξαιρουμένων ίσως των εσπεριδοειδών, της ελιάς και του κρόκου Κοζάνης (μοναδικό στον κόσμο προϊόν).

Συμμετοχή προϊόντων και υπηρεσιών στο Ελληνικό ΑΕΠ (πηγή e-go.gr)

Η δε αλλιεία είναι κυριολεκτικά σε προβληματικά επίπεδα, αφού η μή ύπαρξη σχεδίου έχει οδηγήσει σε υπερεκμετάλλευση κάποιων περιοχών, σε επιχειρήσεις ιχθυοκαλιέργειας κυριολεκτικά εξαρτημένες απο επιδοτήσεις του κράτους και της Ε.Ε. ενώ θα έπρεπε να έχουν αυτονομία λόγω εξαγωγών ενός προϊόντος που δεν υπάρχει σε άλλες χώρες. Ενώ οι εξαγωγές ενός τέτοιου προϊόντος θα μπορούσε να ελαφρύνει αρκετά το έλλειμα , πλέον η εισαγωγή κατεψυγμένων ( !!! ) απο τρίτες χώρες, αυξάνει σε ραγδαίο ρυθμό.

Δυστυχώς ακόμα και σήμερα, η χώρα μας επιμένει σε ενα σύνολο επιδοτήσεων και δανεισμού απο τρίτους, έτσι ώστε να δίνει κίνητρα σε παραγωγούς και επιχειρήσεις να λειτουργούν με προϊόντα «ξένα» ή «δευτερεούσης φύσης» σε σχέση με τα παραπάνω ή ακόμα χειρότερα να λειτουργούν σε επίπεδο παρασκευής και αναδιανομής εισαγώμενων προϊόντων μεγαλώνοντας ακόμα περισσότερο το έλλειμα της χώρας , αφού όλα αυτά κοστίζουν διπλά. Τόσο σε επίπεδο αγοράς,όσο και σε επίπεδο δανεισμού, δεδομένου οτι οι επιχειρήσεις παραπάνω δεν προσδίδουν πρόσθετη αξία , εφόσον όλα αυτά είναι για εσωτερική κατανάλωση και οχι για εξαγωγές.

Γεωγραφική θέση

Γεωγραφικός χάρτης Μεσογείου.

Δεύτερη υποκατηγορία είναι η γεωγραφική θέση που δίνει ενα μπουκέτο ευκαιριών στην χώρα που πολύ δύσκολα μπορεί να βρεθεί σε οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου. Μια χώρα που βρίσκεται κυριολεκτικά στο νότιο προπύργιο της Ευρώπης, στην πόρτα της Ασίας, στα πόδια των Βαλκανίων και στο κεφάλι της Αφρικής, είναι σαν να φωτογραφίζεται ώς κόμβος μεταφορών ακόμα και στον πιο αδαή.

Ειδικότερα όταν έχει πέρα απο τα εδαφικά σύνορα και τα γύρω πελάγη να μπορούν να λειτουργήσουν ώς πλωτοί διάδρομοι για κάθε είδους εμπορική συνδιαλλαγή και μεταφορά σε οποιοδήποτε επίπεδο και αγαθό, θα έλεγε κανείς πως και μόνο απο αυτό ώς χώρα η Ελλάδα θα μπορούσε να κερδίσει μια περίοπτη θέση στα κέντρα αποφάσεων. Όμως ακόμα και σήμερα, τέτοιο δίκτυο δεν υφίσταται.

Σιδηρόδρομοι, Λιμάνια, αεροδρόμια, παραμένουν σε μια βαθμίδα μειωμένης αξίας και αντί να έχουν σημειωθεί με κόκκινο σε κάθε εμπορικό χάρτη του κόσμου, η Ελλάδα παραμένει ενα περιστασιακό αγκυροβόλι, αφήνοντας τον ρόλο του κόμβου να τον παίζει η Τουρκία ή ακόμα και η Ιταλία.

Μην ξεχνάμε πως η Ελλάδα ακόμα και κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας είχε ακμάσει σε αυτό το επίπεδο των μεταφορών, ειδικότερα στα παράλια της Μ.Ασίας, όπου το Ελληνικό εμπορικό στοιχείο άκμασε και είχε καταφέρει να πάρει τα ηνία στην οικονομία.

Δυστυχώς όμως και εδώ , οι κόμβοι όπως περιγράφηκαν παραπάνω για πλοία και αεροπλάνα, δεν έχουν ούτε έκταση, ούτε τις προϋποθέσεις να φιλοξενήσουν τέτοιες διεθνείς μεταφορές , σε παγκόσμιο επίπεδο. Και αυτό πέρα απο την ανικανότητα να φέρουν εντός εισοδήματα, έπιφέρουν και απώλειες αφού τα τέλη μεταφορών απο τρίτες χώρες προς εμάς (Τουρκία, Ιταλία) για διεθνή εμπορεύματα που εισάγουμε, επιβαρρύνουν ακόμα περισσότερο το έλλειμα μεταφέροντας το κόστος ακόμα και στον τελικό καταναλωτή.

Οι τερματικοί όμως αυτοί σταθμοί δεν είναι μόνο κόμβοι μεταφορών αγαθών. Είναι και προορισμοί τουρισμού. Μια βιομηχανία που τόσο θέλουμε να αναπτυχθεί στην Ελλάδα , αλλά μέχρι στιγμής έχει αναντιστοιχία σε ποιότητα υπηρεσιών και τιμών.. και συνάμα μηδενική οργάνωση.

Ο τουρισμός θα μπορούσε για την Ελλάδα να είναι μια μορφής βαριάς βιομηχανίας υπηρεσιών όπως τόσο συχνά διατυμπανίζουμε, με μια διαφορά όμως. Οτι κάθε τι που προσφέρεται στο πλαίσιο αυτό , θα ήταν άνευ συναγωνισμού σε ποιοτικό επίπεδο. Τουρισμός πάσης φύσως εκδρομικής μορφής . Βουνό, θάλασσα, καταδύσεις, ορειβασία, ποδηλασία, αρχαιολογική ξενάγηση, θρησκευτική επίσκεψη είναι μόνο ελάχιστες απο τις μορφές αυτές. Αντί αυτού, έχουμε παραμείνει στο κλασσικό καλοκαιρινό περιβάλλον και μάλιστα προσελκύωντας λανθασμένο κοινό με φτηνές παροχές και υπηρεσίες που δεν ανταποκρίνονται στα θέλω και τις επιθυμίες του εισοδηματία αλλοδαπού, αλλά και ημεδαπού πελάτη.

Υπέδαφος

Ένα εξίσου σημαντικό είναι το στοιχείο του υπεδάφους. Είναι γνωστό οτι πρόσφατα η Ελλάδα έχει μπεί σε μια διαδικασία ορισμού ΑΟΖ (σ.σ. κάτι που έπρεπε να είχε γίνει χρόνια πρίν), με απώτερο σκοπό το θαλάσσιο υπέδαφος που είναι πλούσιο σε ορυκτά καύσιμα όπως αποδείχθηκε κατά τις πρόσφατες έρευνες.

Μεταλλεύματα, Ορυκτά καύσιμα είναι προϊόντα που οι χώρες που τα έχουν , δημιουργούν ολόκληρη βιομηχανία, γύρω απο αυτά που προστατεύεται με ισχυρά νομικά και θεσμικά πλαίσια έτσι ώστε να διατηρείται ακέραιο το εθνικό συμφέρον, ανεξαιρέτως ποιός θα τα διαχειριστεί. Στην Ελλάδα υπάρχουν κάποια τέτοια σημεία, αλλά ώς και παραπάνω , είναι στα σπάργανα απο πλευράς εκμετάλλευσης και αξιοποίησης. Π.χ. ελάχιστοι γνωρίζουν οτι είμαστε απο τις ελάχιστες χώρες που κυριολεκτικά «παράγουμε» ευρώ. Το Νικέλιο που εξορύσσεται εδώ δίνει σε διψήφιο ποσοστό το υλικό για την δημιουργία των Ευρωπαϊκών νομισμάτων.

Και όμως ακόμα και σήμερα η βιομηχανία βρίσκεται σε λήθη και λόγω των πολιτικών συνθηκών και απαιτήσεων (σ.σ. αναφορές στο επόμενο άρθρο) οδηγείται στην ολική εξαφάνιση της. Εργοστάσια που έχουν μείνει τεχνολογικά στην δεκαετία του 80-90, με ανύπαρκτο δίκτυο διανομής και παρασκευής εσωτερικά της χώρας, εξάγεται με κάποιο ελάχιστο αντίτιμο και επιστρέφει σε εμάς στην τελειοποιημένη μορφή του, με τετραπλάσιο τουλάχιστον κόστος εισαγωγής (π.χ. αλουμινιοκατασκευές). Απώλειες και εδώ τόσο σε ποσό συναλλάγματος εισαγωγής, όσο και σε ποσό που θα δοθεί για να αγοράσουμε το ραφιναρισμένο προϊόν σε δεύτερη φάση απο τρίτη χώρα.

Τεχνολογία - Τηλεπικοινωνίες

Στην Ελλάδα του σήμερα , η τεχνολογία αν και έχει κάνει την είσοδο της στην χώρα, παρόλα αυτά παραμένει τελευταίος τροχός της αμάξης. Μη εφαρμόσιμη στον δημόσιο τομέα, παραγκωνισμένη στον ιδιωτικό τομέα, κυρίως λόγω του αυξημένου κόστους διαχείρισης της , αλλά και της μη ύπαρξης τεχνογνωσίας , δεν μπορεί να αποδώσει το πρόσθετο κέρδος της. Οι τηλεπικοινωνίες αν και αρχικά κοντά στην περίοδο 2000-2004 έδειξαν μια τάση κατάκτησης των γειτονικών αγορών , σήμερα έχουν συρρικνωθεί και μεταπουληθεί σε τρίτους, παραδίδοντας έτσι ενα σημαντικό έδαφος για επενδύσεις ακόμα και εντός χώρας χωρίς ειδική αξιοποίηση.

Περιβάλλον - Μόλυνση

Αν και πολλοί δεν το σκέφτονται καν, το σίγουρο είναι οτι πρόκειται για κάτι πολύ σοβαρό καθώς επιφέρει δραματικές αλλοιώσεις και καταστροφές σε περιοχές γής και θαλάσσης. Το κόστος της ζημιάς είναι ακόμα πιο μεγάλο αν σκεφτεί κανείς πως δεν είναι μόνο η ίδια η καταστροφή που εξαφανίζει την δυνατότητα αξιοποίησης του υδάτινου ή γήινου πόρου.. αλλά και το οτι πρέπει να ξοδευτούν διπλάσια χρήματα για να επανέρθει σε πρότερα επίπεδα. Και σαν κερασάκι στην τούρτα , φυσικά υπάρχει και το πρόστιμο που μας επιβαρρύνει αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ κάθε φορά , που επιβάλλεται απο την Ε.Ε. , δίνοντας και την χαριστική βολή στην ικανότητα να είμαστε οικονομικά αυτόνομοι.

Βαθμίδα Γεωοικονομικής Αξίας Ελλάδος

Εν κατακλείδι η Ελλάδα κατά την διάρκεια της εισαγωγής της στην Ε.Ε. , δεν δημιούργησε ποτέ ενα ικανό τέτοιο δίκτυο παραγωγής αγαθών,μεταφορών, υπηρεσιών ή ακόμα και μεταλλευτικών εξορύξεων που θα ενίσχυε πραγματικά την αυτοδυναμία της σε πρώτης ανάγκης αγαθά , μειώνοντας έτσι σημαντικά την ισχύ της οικονομίας της και με οτι αυτό συνεπάγεται για την ισχύ της.Μια οικονομία που θα μπορούσε ακόμα και σήμερα με πραγματικά ελάχιστη προσπάθεια να γίνει ακόμα ισχυρή και αυτόνομη , έχοντας τόσα πλεονεκτήματα όσα πολύ σπάνια έχει κάποιο άλλο έθνος υπέρ του.

Στο στοιχείο λοιπόν της γεωοικονομίας , σαν ο πρώτος θεμέλιος λίθος , είναι ανύπαρκτος κυρίως λόγω μη αξιοποίησης των πόρων , ρίχνοντας όλο το βάρος στον έταιρο στύλο της γεωπολιτικής ,έτσι ώστε η γεωστρατηγική δύναμη της Ελλάδος, να ασκεί την όποια μέγιστη δυνατή επιρροή σε όλο τον κόσμο. Όμως είναι έτσι τα πράγματα;.. υπάρχει αυτή η ισχύ στην γεωπολιτική ικανότητας μας;Είναι κάτι που θα ασχοληθώ μεταγενέστερα.

Πίνακας απο στοιχεία Ε.Ε.

Να σημειωθεί επίσης οτι το αναξιοποίητο των παραπάνω ,δημιουργεί και τα κενά που προσελκύουν κάθε είδους επενδυτές για να προσπαθήσουν να επωφεληθούν απο αυτά, συνήθως εις βάρος του εθνικού συμφέροντος, ειδικά αν δεν υπάρχει κάποιο σχέδιο ήδη στο πως και σε ποιό βαθμό μπορεί να γίνει η εκμεττάλευση αυτών απο τρίτους που θα αποδώσουν και τα απαιτητά προς το κράτος της κάθε χώρας. Εκεί δηλαδή που βασίζεται όπως έχω πει και ενα απο τα βασικά στοιχεία της γεωστρατηγικής αξίας μιας χώρας.

Στην επόμενη ανάλυση , θα προσπαθήσω να δώσω μια απεικόνιση αυτής της ικανότητας και το πόσο ισχυρή είναι όπου και τέλος θα δούμε αν όντως η αξία της Ελλάδος σε γεωστρατηγικό επίπεδο είναι τόσο δυνατή για να μπορεί και να προστατεύσει την ίδια αλλά και να μπορεί να επηρρεάσει και άλλες καταστάσεις.